Bilişsel Davranışçı Terapi (Bdt)

Bilişsel Davranışçı Terapi (Bdt)

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), kişilerin düşünce kalıplarını, inançlarını ve davranışlarını değiştirmeye ve yeniden şekillendirmeye odaklanarak olumsuz duygu ve düşüncelerin yerini olumlu duygu ve düşüncelerin almasını sağlayan bir terapi yöntemidir. Günümüzde psikoterapide (konuşma terapisi) sıkça uygulanmakta olup birçok psikolojik sorunun tedavi edilmesinde etkilidir.

BDT yaklaşımını ilk kez 1950’li yıllarda Prof. Dr. Albert Ellis geliştirmiş, psikanalizin işlevselliğini sorguladığında yeterli olmadığını düşünerek farklı bir yaklaşım olarak BDT yaklaşımını ortaya koymuştur. 1960’lı yıllarda da Dr. Aoran Beck BDT yaklaşımından söz etmiştir. Başlangıçta sadece depresyon tedavisinde uygulanmış olsa da sonrasında farklı psikolojik sorunlarda da tercih edilmiş ve sonuç alınmıştır.

BDT Tekniği Nedir?

Danışanın olumsuz düşüncelerinin farkına varmasını ve bunu olumlu düşüncelerle değiştirmesini sağlayan BDT tekniği, düşünce, davranış ve duyguların birbiri ile nasıl etkileşime girdiğini ortaya koyan bir terapi tekniğidir. Birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde etkili olup, kronik sağlık sorunlarının hafifletilmesinde de etkilidir. Danışanın düşünme ve hissetme biçimlerini etkileyen fikirlere dayanan bir terapi şeklidir. BDT tekniği ile bilişsel çarpıtmaların yani uyumsuz düşüncelerin tanınması, sorgulanıp yeniden yapılanması amaçlanır.

BDT Tekniğinin Etkili Olduğu Psikolojik Rahatsızlıklar

  • Anksiyete bozukluğu

  • Uyku bozukluğu

  • Bipolar bozukluk

  • Şizofreni

  • Psikoz

  • Fobiler

  • Tik bozukluğu

  • Yeme bozukluğu

  • Öfke kontrol bozukluğu

  • Cinsel bozukluklar

  • Travma sonrası yaşanan stres

  • Bipolar bozukluk

  • Kişilik bozukluğu

  • Sigara bağımlılığı

  • Alkol bağımlılığı

Anksiyete başta olmak üzere obsesif kompulsif bozukluk, panik atak ve depresyon gibi birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde Bilişsel Davranışçı Terapi’ye başvurulmaktadır.

BDT ile ilgili yapılan araştırmalar günümüzde halen devam etmektedir. Kapsamı giderek genişleyen Bilişsel Davranışçı Terapi, bazı kronik sağlık sorunlarının hafifletilmesinde de fayda sağlar. Bunlar;

  • Kronik ağrılar

  • Huzursuz (irritabl) bağırsak sendromu

  • Kronik yorgunluk sendromu

  • Kronik ağrılar

  • Fibromiyalji (FMS) sendromu

Bilişsel Davranışçı Terapi Nasıl Uygulanır?

Duygu ve davranışlar üzerinde etkili olan Bilişsel Davranışçı Terapi, davranışları, düşünce şeklini ve duyguları etkilemektedir. Danışanın olayları algılaması, yorumlaması ve anlam yükleme şekli ile ilgilenir. Yanlış yorumlamaları ve işlevsel olmayan olumsuz düşünceleri değiştirmeye odaklanmaktadır.

Bazen insan içsel süreçlerin belli bir bölümünün farkında değildir. Bilişsel Davranışçı Terapi desteği ile bunlara ulaşılabilir ve insan bu düşüncelerinin farkına varabilir. Sınav kaygısı ve neden olduğu dikkat eksikliği bu duruma örnek verilebilir. Duygu ve düşünceleri adeta yeniden yapılandırmayı sağlayan BDT, kişinin sağlıklı bir düşünce yapısına kavuşmasında oldukça etkilidir.

Genelde fark edilmeyen otomatik düşünceler, ara inanç ve kurallar, temel inançlar Bilişsel Davranışçı Terapisi ile yeniden yapılandırılır ve kişinin yaşam kalitesi arttırılır. Kişinin terapilere düzenli katılıp aksatmaması, gerçekçi hedefler belirlemesi, terapide öğrendiklerini uygulaması, sabırlı olması ve terapi dışında aktivitelere katılması Bilişsel Davranışçı Terapisinden daha iyi sonuç alınmasında etkili olmaktadır.

Bilişsel davranış terapisinde aşamalar şu şekildedir

  • Terapisitin değerlendirmesi

  • Sorunların kavramsal olarak netleştirilmesi

  • Danışan motivasyonunun sağlanması

  • Danışana özel BDT formülasyonunun geliştirilmesi

  • Tedavi amacına karar verme

  • Danışanın BDT modeli hakkında bilgilendirilmesi

  • Bilişsel Davranışçı Terapi uygulama süreci

  • Sorunun tekrarlanmasının önüne geçilmesi

Bilişsel Davranışçı Terapi Teknikleri

Zihinsel sorunların tedavisinde etkili olan BDT, birçok teknik ve yöntemlerin kullanıldığı bir terapi türüdür. Bunlar;

  • Rasyonel Duygusal Davranış

  • Motivasyonel Görüşme

  • Yeniden Yapılandırma

  • Kabul ve Kararlılık Terapisi

  • Diyalektik Davranış Terapisi

  • Maruz Kalma Terapisi

  • Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi

  • Farkındalık Temelli Stres Azaltma Terapisi

BDT’de ABC modeli de olup A kişiyi tetikleyen olay veya durumları, B kişinin düşünce veya inançlarını, C ise kişinin nasıl hissettiğini ve düşüncenin kişide nasıl bir davranış oluşturduğunu ifade eder.

Bilişsel Davranışçı Terapi Eğitimi

Bilimsel temelli bir yaklaşım olan BDT, düşüncelerini düzeltmek ve olumsuz düşünceleri yeniden yapılandırmak isteyenlerin aldığı bir terapi yöntemidir. Çevrimiçi veya yüz-yüze alınan Bilişsel Davranışçı Terapi Eğitimi ile oldukça etkili sonuçlar alınmakta, danışanın genel iyilik hali her geçen gün daha da iyiye gitmektedir.

En güncel BDT eğitimleri ile ilk tercihler arasında yer alan ANBNOVA Akademi, temel kuramlardan klinik değerlendirmelere, görüşme yapılandırma ve yürütmeden danışana özel terapi modülünün geliştirilmesine kadar her aşamanın kişiye özel olduğu bir BDT eğitimi için en doğru adrestir.